آشنایی با هدست‌های واقعیت توسعه‌یافته (XR)

مقدمه

واقعیت توسعه‌یافته (Extended Reality – XR) یک واژه جامع است که شامل فناوری‌های واقعیت مجازی (VR)، واقعیت افزوده (AR) و واقعیت ترکیبی (MR) می‌شود. هدست‌های XR ابزارهایی پیشرفته هستند که به کاربران این امکان را می‌دهند تا تجربیات دیجیتال را در دنیای واقعی یا در یک محیط مجازی کامل تجربه کنند. این هدست‌ها در حال تغییر شیوه تعامل انسان با دنیای دیجیتال هستند. در این مقاله، به بررسی انواع مختلف هدست‌های واقعیت توسعه‌یافته، ویژگی‌های کلیدی آن‌ها و کاربردهای مختلفشان خواهیم پرداخت.

انواع هدست‌های واقعیت توسعه‌یافته (XR)

هدست‌های XR را می‌توان بر اساس نحوه عملکرد و اتصال به سه دسته اصلی تقسیم کرد:

هدست‌های مستقل: این هدست‌ها بدون نیاز به اتصال به دستگاه خارجی مانند رایانه یا گوشی هوشمند کار می‌کنند. تمام پردازش‌ها و نمایش‌ها در خود هدست انجام می‌شود. هدست‌هایی مانند Meta Quest 3 از این دسته هستند و تجربه‌ای کاملاً مستقل و بی‌نیاز از دستگاه‌های دیگر را فراهم می‌کنند.

هدست‌های متصل به کامپیوتر: این نوع هدست‌ها برای پردازش و نمایش محتوا به یک کامپیوتر قدرتمند متصل می‌شوند. معمولاً کیفیت گرافیکی بالاتری دارند و برای کاربردهایی مانند بازی‌های حرفه‌ای و شبیه‌سازی‌های پیچیده مناسب هستند. HTC Vive و Varjo XR-3 نمونه‌هایی از هدست‌های متصل به کامپیوتر هستند.

هدست‌های مبتنی بر موبایل: هدست‌های موبایلی از گوشی‌های هوشمند به‌عنوان پردازشگر و نمایشگر استفاده می‌کنند. این هدست‌ها معمولاً مقرون به‌صرفه‌تر هستند و برای استفاده‌های ساده‌تر مانند مشاهده محتواهای واقعیت افزوده و واقعیت مجازی طراحی شده‌اند. Samsung Gear VR و Google Cardboard از این نوع هدست‌ها هستند.

 

دسته‌بندی هدست‌های XR بر اساس فناوری

هدست‌های واقعیت توسعه‌یافته (XR) می‌توانند بر اساس نوع فناوری مورد استفاده به سه دسته کلی تقسیم شوند:

واقعیت مجازی (VR): این نوع هدست‌ها به طور کامل محیطی دیجیتال و مجازی را ایجاد می‌کنند و تمام توجه کاربر را از دنیای واقعی منحرف می‌کنند. از جمله نمونه‌های معروف می‌توان به Oculus Quest 3 و HTC Vive اشاره کرد.

واقعیت افزوده (AR): هدست‌های AR دنیای دیجیتال را روی دنیای واقعی می‌گذارند. این هدست‌ها معمولاً برای کاربردهای صنعتی و طراحی به کار می‌روند. Microsoft HoloLens و Magic Leap 2 از این نوع هستند.

واقعیت ترکیبی (MR): این هدست‌ها ترکیبی از VR و AR هستند و به کاربران اجازه می‌دهند که با اشیاء دیجیتال در دنیای واقعی تعامل داشته باشند. هدست‌هایی مانند Microsoft HoloLens 2 و Varjo XR-3 از جمله هدست‌های MR هستند

ویژگی‌های کلیدی هدست‌های واقعیت توسعه‌یافته (XR)

هدست‌های XR با ویژگی‌های خاص خود تجربه‌ای منحصر به فرد از دنیای دیجیتال ارائه می‌دهند. برخی از ویژگی‌های کلیدی این هدست‌ها عبارتند از:

• کیفیت نمایشگر: هدست‌های XR معمولاً با رزولوشن بالا و نرخ تازه‌سازی سریع طراحی می‌شوند تا تجربه‌ای بصری روان و طبیعی برای کاربران ایجاد کنند.
• رهگیری حرکتی: این هدست‌ها به کمک حسگرهای دقیق، حرکات سر، دست و محیط اطراف کاربر را شبیه‌سازی کرده و تعامل طبیعی‌تری را فراهم می‌کنند.
• پردازش مستقل یا متصل: برخی هدست‌ها مانند Meta Quest 3 به‌طور مستقل از دستگاه‌های دیگر کار می‌کنند، در حالی که برخی دیگر برای پردازش به یک کامپیوتر متصل می‌شوند.
• راحتی و ارگونومی: هدست‌های XR معمولاً طراحی‌های ارگونومیک دارند تا استفاده طولانی‌مدت از آن‌ها راحت باشد. وزن کم، توزیع مناسب فشار و قابلیت تنظیم از ویژگی‌های مهم این هدست‌ها هستند.

کاربردهای هدست‌های واقعیت توسعه‌یافته (XR)

هدست‌های XR در زمینه‌های مختلف کاربرد دارند و به‌طور ویژه در صنایع مختلف تغییرات اساسی ایجاد کرده‌اند:

• آموزش و شبیه‌سازی: هدست‌های XR در صنایع پزشکی، نظامی، فضایی و فنی برای شبیه‌سازی‌های آموزشی استفاده می‌شوند. این تکنولوژی امکان تجربه آموزش‌های عملی و واقعی را در یک محیط دیجیتال فراهم می‌کند.
• بازی و سرگرمی: هدست‌های واقعیت مجازی و افزوده تجربه‌های تعاملی در دنیای مجازی را برای بازی‌ها و سرگرمی‌ها فراهم می‌آورند. این هدست‌ها به کاربران اجازه می‌دهند تا در یک دنیای دیجیتال غوطه‌ور شوند.
• طراحی و مهندسی: در صنایع طراحی و مهندسی، هدست‌های XR برای مدل‌سازی و مشاهده مدل‌های سه‌بعدی در محیط‌های مجازی استفاده می‌شوند. این هدست‌ها به طراحان این امکان را می‌دهند تا از طراحی‌های خود در یک محیط دیجیتال بررسی و آزمایش کنند.
• تجارت و خرید آنلاین: هدست‌های AR امکان خرید آنلاین به شیوه‌ای نوین را فراهم می‌کنند. کاربران می‌توانند محصولات را به‌صورت واقعیت افزوده مشاهده کنند و تجربه خرید بهتری داشته باشند.

نتیجه‌گیری

هدست‌های واقعیت توسعه‌یافته (XR) با استفاده از فناوری‌های پیشرفته، تحولی عظیم در نحوه تعامل انسان‌ها با دنیای دیجیتال ایجاد کرده‌اند. از آموزش گرفته تا بازی و سرگرمی، هدست‌های XR کاربردهای گسترده‌ای در دنیای واقعی و مجازی دارند. این هدست‌ها نه تنها تجربه‌های جذاب و بی‌نظیری را فراهم می‌کنند، بلکه در آینده‌ای نه چندان دور نقش پررنگ‌تری در صنایع مختلف ایفا خواهند کرد.