نقطه شروع:وقتی آموزش در ارتفاع، هم هزینه دارد و هم جان می‌گیرد

تیربان‌ها (نیروهای متخصص کار در ارتفاع روی تیرهای چراغ برق) در مأموریت‌های اضطراری، مثل نجات یک همکار دچار حادثه، با شرایطی روبه‌رو می‌شوند که هر ثانیه و هر تصمیم، مرز بین نجات و فاجعه است. خطراتی که این نیروها در حین کار و همچنین در حین آموزش با آن مواجه هستند، شامل موارد زیر است:

• خطر سقوط
• خطر برق‌گرفتگی
• خطر گیر کردن تجهیزات
• شرایط روانی و فشارهای ناشی از ارتفاع

اما آموزش چنین شرایطی، خود یک میدان پرخطر است

حادثه‌پذیری بالا: حتی در تمرین‌های کنترل‌شده روی تیر واقعی، خطر سقوط، برق‌گرفتگی یا گیر کردن تجهیزات وجود دارد و هر خطا می‌تواند به جراحت جدی منجر شود.

هزینه‌های سنگین: برگزاری هر دوره عملی نیازمند تیر استاندارد، تجهیزات صعود و نجات، نیروی پشتیبان و تیم ایمنی است که هزینه زیادی ایجاد می‌کند.

محدودیت سناریوها: بازسازی شرایط بحرانی مانند باد شدید یا خرابی تجهیزات در میدان واقعی دشوار، پرهزینه و پرخطر است.

تنوع مهارت‌ها:تیربان‌ها برای یاد گرفتن کامل روش‌های نجات، به تمرین زیاد نیاز دارند، ولی شرایط واقعی اجازه‌ی تمرین زیاد را نمی‌دهد.

با جمع‌بندی این چالش‌ها، واحد ایمنی و پژوهش شرکت توزیع نیروی برق استان فارس به این نتیجه رسید که برای داشتن آموزش کامل، ایمن و قابل تکرار، باید محیطی ساخت که حس ارتفاع و فشار روانی عملیات واقعی را بدهد، اما از روی زمین انجام شود.

ایده‌ای که همه‌چیز را تغییر داد
محیطی مجازی که حس ارتفاع بدهد اما روی زمین باشد

شرکت پالاپال پرداز فارس شبیه‌سازی  برای شرکت توزیع نیروی برق استان فارس  طراحی کرد که تیربان‌ها را با استفاده  هدست واقعیت مجازی به محیطی منتقل کند که:

• مدل‌سازی دقیقی از تیرهای چراغ برق و تجهیزات صنعت برق داشته باشد، به‌طوری‌که همه استانداردهای فنی و اندازه‌ها رعایت شده‌ و در آن، جزئیات اجزای تیر مثل پایه، بازو، مقره و کابل‌ها، و همچنین ابزارهایی مثل هارنس، طناب ایمنی، کارابین و وسایل صعود و فرود با دقت طراحی شده‌اند. این دقت بالا باعث می‌شود کاربر حس واقعی‌تری از محیط کار پیدا کند.
• سه روش امداد را در بهترین و بدترین شرایط بازسازی کند:
  1. فرود مستقیم: مناسب شرایطی که مسیر امن و تجهیزات سالم‌اند. در این روش، امدادگر با استفاده از تجهیزات استاندارد، مصدوم را از ارتفاع پایین می‌آورد. این روش نیازمند مهارت بالا در کنترل سرعت و تعادل است.
  2. فرود با سفره نجات: برای کاهش ضربه در فرود، مخصوصاً در مصدومان بیهوش یا ناتوان در همکاری. سفره نجات، یک پارچه یا کیسه مقاوم است که در زیر مصدوم قرار گرفته و هنگام فرود، ضربه ناشی از برخورد با زمین را جذب می‌کند.
  3. فرود غیرمستقیم: وقتی نقطه اتصال یا مسیر اصلی مسدود یا معیوب است. در این سناریو، امدادگر باید با استفاده از تکنیک‌های پیشرفته‌تر و تجهیزات کمکی، مسیری جایگزین برای فرود ایجاد کند.
• امکان تغییر شرایط مأموریت در لحظه را به مربی بدهد (خرابی طناب، تغییر شرایط آب‌وهوا، یا اضافه شدن خطر جدید). این انعطاف‌پذیری به مربی اجازه می‌دهد تا در طول سناریو، چالش‌های پیش‌بینی نشده‌ای را برای هنرجو ایجاد کند و واکنش او را در شرایط بحرانی بسنجد.
• قابلیت تمرین چندکاربره با تقسیم نقش‌ها (امدادگر اصلی، پشتیبان، ناظر ایمنی). این قابلیت، امکان شبیه‌سازی عملیات تیمی را فراهم می‌آورد و هماهنگی و ارتباط بین اعضای تیم را در شرایط پرفشار تمرین می‌کند.
• سیستمی برای تحلیل خودکار عملکرد داشته باشد که سرعت، مسیر حرکت، رعایت دستورالعمل‌ها و نکات ایمنی را ثبت کند. این سیستم، داده‌های دقیقی از عملکرد هر کاربر جمع‌آوری کرده و امکان ارزیابی حرفه‌ای را فراهم می‌آورد. معیارهای ارزیابی می‌تواند شامل زمان صرف شده برای هر مرحله، استفاده صحیح از تجهیزات، رعایت اصول ایمنی، و نتیجه نهایی نجات باشد.

مسیر اجرای پروژه : از مشاهده میدان تا آموزش مربیان

۱. نیازسنجی و مشاهده میدانی: تیم توسعه با واحد پژوهش و ایمنی شرکت همراه شد تا از نزدیک عملیات‌های واقعی و تمرین‌های فعلی را بررسی کند.

۲. مدل‌سازی سه‌بعدی دقیق: محیط، تیر، کابل‌ها، ابزار نجات (طناب، قرقره، کارابین، سفره نجات) به‌صورت واقع‌گرایانه ساخته شد.

۳. پیاده‌سازی موتور سناریو در Unity: قوانین فیزیک واقعی و شبیه‌ساز نیرو (کشش طناب، وزن مصدوم، تعادل امدادگر) اضافه شد.

۴. آزمون عملی با تیربان‌ها: سناریوها تست شد و بر اساس بازخورد، رابط کاربری، سختی مراحل و واکنش فیزیک بهینه‌سازی گردید.

۵. آموزش مربیان: مربیان یاد گرفتند چگونه سناریو هل را  طراحی کنند، تغییر دهند و عملکرد هنرجو را ارزیابی کنند.

یک قدم به جلو در آموزش صنعت برق

شبیه‌ساز واقعیت مجازی نجات مصدوم در ارتفاع ثابت کرد که فناوری VR می‌تواند آموزش‌های پرخطر را به تجربه‌ای تعاملی، ایمن و اثربخش تبدیل کند. این پروژه نه‌تنها نیاز فوری شرکت را پاسخ داد، بلکه الگویی برای استفاده از واقعیت مجازی در سایر حوزه‌های عملیاتی صنعت برق شد.انتظار می رود با پیاده سازی کامل این پروژه نتایج زیر بدست آید:

• ۷۵٪ افزایش مهارت عملی نیروها پیش از حضور در عملیات واقعی
• حذف کامل ریسک جانی در آموزش اولیه
• ۶۰٪ کاهش هزینه آموزشی نسبت به تمرین‌های میدانی
• امکان تمرین نامحدود سناریوهای پرخطر بدون ایجاد خطر واقعی
• افزایش هماهنگی تیمی در عملیات‌های چندنفره
  اگر شما هم به دنبال راهکاری هستید که آموزش نیروهای عملیاتی را ایمن‌تر، کم‌هزینه‌تر و واقعی‌تر کند، تیم پالاپال‌پرداز فارس آماده است تا تجربه‌ای مشابه و متناسب با نیاز سازمان شما طراحی کند.
  📩 برای دریافت مشاوره یا مشاهده دموی شبیه‌ساز، با ما تماس بگیرید.