اطفا حریق با واقعیت مجازی

اطفاء حریق با واقعیت مجازی

فهرست مقاله

اطفاء حریق با واقعیت مجازی

مقدمه

از آنجایی که بحث های مربوط به ایمنی و سلامت کارکنان در صنایع پرخطری مانند نفت، گاز و معدن از دیرباز مورد توجه بسیاری بوده است، لذا ضرورت استفاده از فناوری های نوین  در راستای حفظ جان و سلامت کارکنان این صنایع بسیار ضروری می باشد.یکی از پایه ای ترین موضوعاتی نیز که به نحوی با سلامت تمامی کارکنان این صنایع در ارتباط است، بحث توانمندسازی کارکنان جهت اطفاء حریق با استفاده از کپسول های اطفائی می باشد . آموزش اطفاء حریق با واقعیت مجازی می تواند از بسیاری از  آتش سوزی ها جلوگیری نماید . از آنجایی که ممکن است به مرور زمان کارکنانی که آموزش های ابتدایی کار با این کپسول ها را گذرانده باشند، شیوه کار را فراموش کنند، لذا ضرورت بازآموزی کار با این کپسول ها امری ضروری می باشند. اما چالش هایی نیز همواره در این مسیر وجود دارند که مانع از انجام بهینه این کار می شوند که برخی از این چالش عبارتند از:

  • هزینه بر بودن مواد داخل کپسول ها و برپایی آتش های تمرینی جهت آموزش کارکنان
  • آلودگی های زیست محیطی بر اثر استفاده از مواد اطفائی
  • عدم امکان آموزش کاربران در محیط های واقعی(آتش های تمرینی معمولاً در محیط های باز ایجاد می شوند و کارکنان هیچ گاه نمی توانند در شرایطی شبیه به محل حادثه آتش، فرایند را انجام دهند.)

در نهایت با توجه به موارد فوق، عدم تکرار پذیری فرایند آموزش باعث می شود که پس از گذشت مدتی، کارکنان فرایند را فراموش کنند و در شرایط بروز حادثه نتوانند به درستی آتش را مهار کنند، که در نهایت ممکن است منجر به حوادث غیر قابل جبرانی شود.

اطفاء حریق در محیط واقعیت مجازی

فناوری واقعیت مجازی (VR – Virtual Reality) با استفاده از یک هدست/عینک واقعیت مجازی کاربر را وارد یک دنیای مجازی کاملاً سه بعدی می کند و کاربر در آن دنیا می تواند با توجه به محتوایی که برای وی تهیه شده است نسبت به انجام کاری اقدام کند. این محتواها می توانند جنبه های سرگرمی، طراحی، آموزش و …. را داشته باشند.

با توجه به موارد ذکر شده در مقدمه هدف ما در اینجا استفاده از قابلیت های آموزشی واقعیت مجازی می باشد. در اینجا می توان با شبیه سازی یک بخش مشخص از مناطق عملیاتی یا حتی اداری سازمان، امکانی را بوجود آورد که کارکنان با گذاشتن هدست های واقعیت مجازی برروی چشمان خود، وارد آن محیط شوند و سپس نسبت به انجام فرایند مشخص شده آموزشی اقدام کنند. برای مثال: می توان کارکنان را در یک محیط عملیاتی قرار داد و سپس یک آتش نفتی کوچک را به صورت مجازی برای آنها برپا کرد و سپس از آنها خواسته شود تا با انتخاب کپسول مناسب، نسبت به اطفاء آن اقدام کنند.

جهت اینکه بتوان نزدیکترین حس به واقعیت را نیز برای کارکنان ایجاد کرد، حتی می توان ترتیبی اتخاذ کرد، که در زمانی که هدست برروی چشمان کارمند هست، وی بتواند از یک کپسول اطفائی واقعی را نیز استفاده کند تا بتواند بهترین تجربه عملیاتی را در ایمن ترین حالت ممکن داشته باشد.

نمونه کارهای  انجام شده

در حال حاضر در سطح جهان شرکت های متعددی هستند که به شکل های مختلف خدمات آموزشی از طریق واقعیت مجازی را ارائه می کنند. در این بین صرفاً تعداد محدودی تمرکز خود را بر آموزش های ایمنی و اطفاء حریق گذاشته اند که از جمله این شرکت ها می توان به:

اشاره کرد.

نمونه کپسول ساخته شده توسط شرکت flamecoach

 

: نمونه محیط آموزشی ساخته شده توسط شرکت smokeshield

اگر چه هر کدام از این شرکت ها نمونه کارهای خوبی در حوزه آموزش انواع اطفاء حریق تولید کرده اند، اما با توجه به اینکه زبان آنها انگلیسی یا آلمانی می باشند از یک سو، و از سوی دیگر اینکه امکان سفارشی سازی برای نیازهای داخل کشور را ندارند، عملاً نمی توان از آنها به عنوان ابزارهای قابل اتکا بهره برداری کرد. از جمله نکات مثبتی که می توان در محصولات خارجی به آنها اشاره کرد، بحث ساخت سخت افزارهای اختصاصی برای انجام شبیه سازی ها می باشد. با استفاده از این سخت افزارهای اختصاصی علاوه بر اینکه کاربر در محیط واقعیت مجازی قرار می گیرد، می تواند با تجهیزات اطفائی نیز به صورت فیزکی تعامل نماید تا بهره وری آموزش به حداکثر خود برسد. همچنین اکثر این شرکت، جهت تحلیل رفتار کاربران و مدیریت بخش هایی از سیستم، یک کنترل پنل مدیریتی تحت وب نیز دارند که می توانند تمامی داده های مربوط به کاربران را در این پنل به صورت آنلاین مدیریت و رصد می کنند.

در بین کارهای ایرانی ساخته شده، بر اساس تحقیقات ما هنوز نمونه جامعی ساخته نشده است که بتواند ویژگی های ذکر شده در بالا را به طور کامل داشته باشد. پروژه های ایرانی هر کدام صرفاً به صورت محدود برای رفع یک نیاز خاص یک سازمان ایجاد شده اند.

نتیجه گیری

با توجه به موارد فوق، استفاده از فناوری های نوین آموزشی می تواند تا حد بسیار زیادی این مشکلات را پوشش دهند. یکی از این فناوری های نوین که در سال های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته، فناوری واقعیت مجازی (VR) می باشد. با استفاده از این فناوری کارکنان با قرار دادن یک هدست واقعیت مجازی برروی صورت خود می توانند وارد انواع محیط های آموزشی شوند و فرایندهای مشخص شده را با نهایت امنیت و حداقل ریسک انجام دهند.